Η Ελλάδα συνδέεται: Το τέλος της ενεργειακής ανισότητας έρχεται με μία πράσινη μετάβαση για τα νησιά

Τον δραστικό περιορισμό των εκτεταμένων διακοπών ηλεκτροδότησης και μπλακ άουτ στα νησιά φέρνουν οι νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις στα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου.

Και για τους περισσότερους παραθεριστές η γενική συσκότιση κάτω από το φεγγάρι ή τον έναστρο καλοκαιρινό ουρανό σε ένα νησί μπορεί να αποτελεί μία ευχάριστη εμπειρία, ωστόσο για τους κατοίκους, τους επαγγελματίες και άλλες ευπαθείς ομάδες των νησιωτών δεν αντιμετωπίζεται με αυτή τη διάθεση. Η καθημερινότητα τους δοκιμάζεται και η διαβίωση τους δεν είναι εύκολη, καθώς οι διακοπές ηλεκτροδότησης είναι συχνές και πολύωρες.

Μεγάλος αριθμός νησιών στηρίζει την ηλεκτροδότηση του ακόμα και σήμερα σε αυτόνομες, πεπαλαιωμένες και ρυπογόνες ενεργειακές υποδομές, οι οποίες δεν διασφαλίζουν την ευστάθεια των ηλεκτρικών τους συστημάτων.

Η κατάσταση, όμως, αυτή πρόκειται να αλλάξει ριζικά, μετά τα ευχάριστα νέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης της ηπειρωτικής χώρας με τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα.

Η ζωή των κατοίκων, οι διακοπές των ξένων τουριστών και των Ελλήνων παραθεριστών στα νησιά αλλάζουν δραστικά. Οι δραστηριότητες τους πλέον θα υποστηρίζονται από σύγχρονες και βιώσιμες υποδομές, ενώ η σημαντικότερη αλλαγή είναι η αποκατάσταση της ενεργειακής ισότητας ανάμεσα στους Έλληνες της ηπειρωτικής και της νησιωτικής Ελλάδας.

Ένα τέτοιο έργο γίνεται κατανοητό ότι δεν εξαντλείται στο τεχνικό του κομμάτι αλλά έχει πολλές και εξίσου σημαντικές προεκτάσεις στην γενικότερη οικονομία, στην κοινωνία και ασφαλώς στο περιβάλλον των νησιών.

Για πρώτη φορά, οι κάτοικοι θα μπορούν να απολαμβάνουν αξιόπιστη ενέργεια όπως και οι πολίτες της ηπειρωτικής Ελλάδας, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης. Τουριστικές επιχειρήσεις, σχολεία και υγειονομικοί χώροι θα θωρακιστούν, μειώνοντας το ενδεχόμενο μίας ξαφνικής διακοπής ρεύματος που μπορεί να στοιχίσει σε χρόνο ή και σε προϊόντα –ακόμα και φάρμακα- που μπορούν να βρεθούν εκτός κατανάλωσης. Με την ενσωμάτωση στο εθνικό δίκτυο, η καθημερινότητα στα νησιά αποκτά ένα νέο επίπεδο αξιοπιστίας και ασφάλειας.

Οι νέες νησιωτικές διασυνδέσεις θα εγγυώνται σταθερή, ποιοτική παροχή ρεύματος, ακόμη και στις περιόδους αιχμής. Οι πολίτες θα γνωρίζουν ότι μπορούν να στηριχθούν σε ένα ισχυρό ηλεκτρικό σύστημα – από τη λειτουργία των νοσοκομείων μέχρι την απλή χρήση των ηλεκτρικών συσκευών στο σπίτι.

Αυτό σημαίνει ένα σημαντικό βήμα προς την ενεργειακή ισότητα.

Όπως αναφέρει κάτοικος και επιχειρηματίας της Χίου: «Δεν μιλάμε απλώς για ρεύμα, μιλάμε για μία άλλη ποιότητα ζωής.»

Πέρα από όλα τα παραπάνω, ένα τέτοιο έργο συνεπάγεται και σημαντικά οικονομικά οφέλη για τους πολίτες και την πολιτεία.

Η ηλεκτρική διασύνδεση δεν αφορά μόνο τους νησιώτες· η μείωση του κόστους ηλεκτροδότησης στα νησιά περιορίζει και τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ένα βάρος που επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές στην Ελλάδα.

Έτσι, τα οφέλη αφορούν κάθε Έλληνα πολίτη – από το πιο απομακρυσμένο χωριό μέχρι τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Οι τουριστικές και παραγωγικές επιχειρήσεις των νησιών αποκτούν πρόσβαση σε φθηνότερη και σταθερότερη ενέργεια, ενισχύοντας συνολικά την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Υπολογίζεται ότι το κοινωνικό-οικονομικό όφελος από τις διασυνδέσεις των Δωδεκανήσων και του ΒΑ Αιγαίου θα φτάσει αθροιστικά σε έως και 12 δισ. ευρώ σε βάθος 25ετίας. Τι σημαίνει αυτό; Πραγματική ανάπτυξη, στήριξη στις τοπικές κοινωνίες και έμμεσο όφελος για κάθε Έλληνα φορολογούμενο.

Καταλύτης στην πράσινη μετάβαση

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που θα προωθηθούν με ένα τέτοιο έργο είναι η αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού και ηλιακού δυναμικού των νησιών που μέχρι και σήμερα είναι πρακτικά αδύνατη λόγω της αυτόνομης λειτουργίας τους. Με την επερχόμενη διασύνδεση, τα περιθώρια για την ενσωμάτωση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) διευρύνονται δραματικά, που σημαίνει σημαντική μείωση των εκπομπών CO₂ και ενίσχυση του εθνικού αποτυπώματος βιωσιμότητας, κάτι που συμβαδίζει με τις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.

Μία τέτοια ευελιξία έχει και άλλες εφαρμογές στην καθημερινότητα των νησιών, όπως στη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων που θα βελτιώσουν την κατάσταση ως προς τους αέριους ρύπους, την ανάγκη σε ορυκτά καύσιμα και τον θόρυβο. Έτσι, ενισχύεται η «πράσινη ταυτότητα» της νησιωτικής χώρας, καθιστώντας την ακόμη πιο ελκυστική ως αειφόρος τουριστικός προορισμός.

Η ενεργειακή ενίσχυση των νησιών δεν περιορίζεται στην καθημερινότητα. Είναι ένα έργο με εθνική σημασία. Με τις διασυνδέσεις, τα απομακρυσμένα νησιά ενοποιούνται ενεργειακά με τον κορμό της χώρας, μειώνοντας την εξάρτηση από εξωτερικούς ενεργειακούς πόρους.

Τα έργα αυτά, τα οποία έχει αναλάβει να φέρει σε πέρας ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), περιλαμβάνουν τη διασύνδεση Κορίνθου-Κω, με υποθαλάσσιο καλώδιο HVDC μήκους 380 χλμ και μεταφορικής ικανότητας 1.000 MW, μέσω του οποίου θα διασυνδεθούν στη συνέχεια, με καλώδια εναλλασσόμενου ρεύματος υψηλής τάσης 150 kV τα αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα της Καρπάθου, της Ρόδου, της Σύμης, της Καλύμνου, της Πάτμου και των Αρκιών.

Η διασύνδεση των νησιών του ΒΑ Αιγαίου (Λήμνος, Λέσβος, Σκύρος, Χίος, Σάμος) θα γίνει επίσης με καλώδια εναλλασσόμενου ρεύματος (AC). Ο συνολικός προϋπολογισμός των διασυνδέσεων ξεπερνά συνολικά τα 3 δισ. ευρώ.

Με τα έργα αυτά θα επιτραπεί ουσιαστικά η σταδιακή απόσυρση των ρυπογόνων και κοστοβόρων πετρελαϊκών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, ενώ ταυτόχρονα θα μειωθεί σημαντικά το κόστος των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας για όλους τους καταναλωτές.

Τα έργα αυτά αναμένεται να συγχρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Απανθρακοποίησης Νησιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο να έχουν ολοκληρωθεί στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Με την υλοποίησή τους, η Ελλάδα κάνει ένα ουσιαστικό βήμα προς τη δίκαιη και καθολική πρόσβαση στην ενέργεια.